POLSKI ZWIĄZEK DZIAŁKOWCÓW OKRĘG PODKARPACKI

Narada instruktorów ds. ogrodniczych

W dniu 10 grudnia 2025 r. w Warszawie odbyła się narada instruktorów ds. ogrodniczych, zatrudnionych w biurach Okręgowych Zarządów PZD, w której udział wzięło 18 instruktorów. Naradę otworzył członek Krajowego Zarządu PZD, przewodniczący Komisji ds. oświaty i konkursów Edward Galus, witając uczestników i podkreślając ilość zmian jakie zaszły w bieżącym roku zarówno w zakresie oświaty, jak również innych kierunków działalności Związku.

Pierwszym tematem poruszanym na naradzie było znaczenie planów zagospodarowania ROD dla sprawnego funckjonowania ROD i struktur Związku, który przedstawiła Pani Mariola Kobylińska, kierownik Wydziału Gospodarki Gruntami JK PZD.  

Referentka przywołała informację o prowadzonym przez JK PZD badaniu przebiegu tworzenia planów zagospodarowania w ROD w latach 2024 i 2025, z których wiele zrealizowanych było w ramach programu ARiMR „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Zwróciła uwagę na potrzebę transparentnego wybierania wykonawcy planu.  Szczegółowo omówiona została związana z tym uchwała nr 521/2025 KZ PZD z dnia 4 listopada 2025 r. w sprawie zasad sporządzania i aktualizacji planów zagospodarowania rodzinnych ogrodów działkowych w Polskim Związku Działkowców. Przedstawiono m.in. najważniejsze kwestie dotyczące planowania sporządzenia lub aktualizacji planu zagospodarowania, finansowania, procedury wyboru wykonawcy, odbioru i płatności oraz kompetencji zarządu ROD i okręgowego zarządu.

Zwrócono także uwagę na zadania instruktorów ds. ogrodniczych, którzy podczas kontaktów z zarządami ROD planującymi sporządzenie lub aktualizację planu powinni wskazywać właściwe procedury postępowania. Referentka odpowiedziała także na pytania uczestników i podkreśliła plany Krajowej Rady co do dalszego monitowania realizacji planów zagospodarowania w ROD.

Następnie starsza instruktor ds. ogrodniczych JK PZD Ewelina Skarzyńska przedstawiła temat nowych regulacji działalności oświatowej w Związku, przyjetych przez KZ PZD.

Pierwszym poruszonym zagadnieniem była uchwała Krajowego Zarządu nr 347/2025 w sprawie przyjęcia programu podstawowego szkolenia dla nowych działkowców. Referentka podkreśliła, że ujednolicenie programów szkoleniowych w całym Związku ma na celu podniesienie rangi i wartości merytorycznej szkoleń, oraz zapewnienie spójności procesu edukacyjnego w całym Związku, tak aby każdy nowy działkowiec – niezależnie od miejsca zamieszkania – otrzymywał tę samą jakość wiedzy i przygotowania do odpowiedzialnego korzystania z działki i funkcjonowania w ROD.  Przypomniano również, że zgodnie z uchwałą KZ PZD nr 348/2025 zostały przygotowane, wydane i rozdysponowane do Okręgów świadectwa ukończenia podstawowego szkolenia dla nowych działkowców – jednolite dla działkowców w całej Polsce.

Następnie zreferowane zostały założenia uchwały KZ PZD nr 417/2025 z dnia 23 września 2025 r. w sprawie zasad powoływania i funkcjonowania Ośrodków Działalności Oświatowej w Okręgach PZD. Przedmiotowa uchwała określa wiele zadań dla instruktorów ds. ogrodniczych, związanych zarówno z procedurą powoływania ośrodków, obowiązkami okręgowych zarządów  i kierownika ośrodka w związku z jego powołaniem i dalszym funkcjonowaniem. Podkreślono cel uregulowania działalności ośrodków, jakim jest docieranie z działalnością oświatowaą prowadzoną na wysokim poziomie, do jak najszerszego grona działkowców. 

Podczas narady przypomniano o założeniach uchwały KZ PZD nr 103/2025 z dnia 15 kwietnia 2025 r. w sprawie w sprawie wynagradzania wykładowców prowadzących wykłady w PZD oraz kierowników szkoleń. Uchwała wyznaczyła nie tylko nowe, korzystniejsze stawki dla wykładowców i kierowników szkoleń, ale także określiła kluczowe obowiązki kierownika szkolenia oraz zasady angażowania wykładowców. Podkreślono, że wykładowcy zewnętrzni angażowani do prowadzenia szkoleń powinni posiadać wykształcenie wyższe i doświadczenie odpowiadające tematom prowadzonych wykładów.

Kolejną omówioną kwestią było wydanie i przekazanie do wszystkich Okręgów „Dziennika podstawowego szkolenia dla nowych działkowców” oraz „Dziennika szkoleniowego”, które ułatwią prowadzenie dokumentacji oraz czynności administracyjnych i sprawozdawczych zarówno w Okręgach, jak i w Ośrodkach Działalności Oświatowej. Dzięki jednolitemu wzorowi możliwe będzie zapewnienie przejrzystości i porównywalności danych dotyczących szkoleń w całym Związku.

Referentka zwróciła uwagę uczestników także na wydawnictwa Związkowe i potrzebę ich promocji oraz sprawnej dystrybucji do wszystkich ROD. Przypomniała także o wydanych w tym roku broszurach i plakatach, oraz zmianach w zasadach dostarczania nowym działkowcom „Poradnika początkującego działkowca”.

W kolejnej części narady dyrektor Biura Prawnego JK PZD r. pr. Bartłomiej Piech przedstawił propozycje nowelizacji przepisów w zakresie usuwania drzew z działek i terenów ogólnych ROD.

Z uwagi na fakt, iż w sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, planowane jest zgłoszenie propozycji do nowelizacji, które m.in. uprościły by proces składania wniosku o wycinkę drzewa przez działkowców i ROD, a także zrównałyby sytuację działkowców z innymi osobami fizycznymi, będącymi właścicielami drzew, w zakresie uzyskiwania zezwoleń. Wśród uczestników narady wywiązała się dyskusja dotycząca obecych procedur i podejścia urzędów gmin do ich egzekwowania.

Starszy inspektor ds. prawnych JK PZD Joanna Jędrzejewska przedstawiła wyniki badania zjawiska zmieszkiwania i budownictwa ponadnormatywnego w ROD oraz działania okręgowych zarządów i zarządów ROD, jakie powinny być wdrażane w celu skutecznej eliminacji tych nieprawidłowości. Referentka podkreśliła duże znaczenie przeglądów zagospodarowania ROD i konieczność szybkiej reakcji na stwierdzone naruszenia przepisów.

Pani Jędrzejewska w ramach tematu dotyczącego współpracy zarządów ROD z OZ zreferowała wyniki badania realizowanego w ramach „Programu współpracy struktur PZD”. Omówione zostały zalety współpracy wewnątrz Związku, oraz obowiązki zarządów ROD i okręgowych zarządów PZD po kampanii walnych zebrań. Przedstawiono propozycje działań aktywizujących zarządy ROD oraz wzmacniających poczucie przynależności do struktur Związku i po raz kolejny podkreślono rolę kontaktu bezpośredniego i wizyt w ROD.

Następnie starsza instruktor ds. ogrodniczych JK PZD Ewelina Skarzyńska przedstawiła nowe regulacje w sprawie gospodarki bioodpadami w ROD. Omówione zostały zmiany proponowane w projekcie nowelizacji ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, które wpływają na ROD i działkowców, m.in. możliwość zwolnienia ROD z  obowiązku posiadania pojemnika lub worka na odpady bio oraz zwolnienia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zwiększenia nacisku na segregację odpadów, większej dostępności PSZOK-ów. Poruszono również temat wystąpienia Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwa Klimatu i Środowiska do Jednostki Krajowej PZD o szereg danych związanych z zagospodarowaniem bioodpadów w ROD oraz udziału wytypowanych ROD w przedsięwzięciu pn. „Bioodpady komunalne posegregowane i poddane recyklingowi u źródła w Polsce”.

Starsza instruktor ds. ogrodniczych JK PZD omówiła również wyniki badań zawartości metali ciężkich i pestycydów w warzywach i owocach z 16 warszawskich ogrodów. Przedstawiono najważniejsze ustalenia wynikające z przeprowadzonych analiz, omówiono sposoby ograniczania narażenia na szkodliwe substancje oraz dotychczasowe i planowane działania Związku w tym zakresie. Zaapelowano także do instruktorów o śledzenie materiałów publikowanych przez Krajowy Zarząd PZD dotyczących ograniczania zagrożeń związanych z metalami ciężkimi i pestycydami oraz o upowszechnianie tych informacji wśród działkowców i zarządów ROD.

W kolejnym punkcie narady Prezes PZD mgr inż. Eugeniusz Kondracki przedstawił najważniejsze problemy występujące aktualnie w PZD. Prezes zwrócił uwagę na działania zmierzające do podważenia jedności struktur Związku prowadzone przez firmę założoną przez byłego wieloletniego pracownika oraz jego wspólnika – osobę powiązaną z podmiotem usługowym współpracującym niegdyś z PZD i czerpiącym z tej współpracy znaczące korzyści finansowe. Promowany przez te osoby model funkcjonowania ogrodów stoi w sprzeczności ze Statutem PZD i zasadami obowiązującymi w Związku. Działania te są wspierane intensywną kampanią medialną, w której PZD, organizacja z ponadstuletnią tradycją, znaczącymi osiągnięciami i fundamentalnym wkładem w rozwój ogrodnictwa działkowego w Polsce, przedstawiana jest w sposób nieprawdziwy. W swoim wystąpieniu Prezes przypomniał, jakie doświadczenia Związek ma za sobą – wielokrotnie musiał bronić istnienia ROD i praw działkowców. Podkreślił, że obecne problemy, choć wymagają stanowczej reakcji, nie stanowią zagrożenia porównywalnego z kryzysami, które PZD przezwyciężał w przeszłości dzięki solidarności swoich członków. Omówione zostały także dotychczasowe działania KZ PZD i struktur Związku podjęte w tym zakresie. Prezes PZD podkreślił także konieczność rzetelnego podejścia do realizacji planów zagospodarowania ROD przez zarządy ROD i OZ, oraz przestrzegania obowiązujących w tym zakresie procedur.  

W dalszej części wystąpienia Prezes PZD odniósł się do nowych regulacji dotyczących działalności oświatowej Związku, w tym do znowelizowanego programu szkolenia. Podkreślono także znaczenie właściwego doboru wykładowców – osób posiadających wykształcenie kierunkowe, odpowiednie doświadczenie oraz dobrą znajomość specyfiki ogrodnictwa działkowego. Zwrócono uwagę na potrzebę szerokiego docierania z edukacją do działkowców, podnoszenia rangi szkoleń oraz stosowania związanych z tym zasad funkcjonowania Ośrodków Działalności Oświatowej. Omówiono także kwestie związane z wykorzystaniem Funduszu Oświatowego, nowelizację Regulaminu ROD oraz najnowsze publikacje wydawane przez Związek.

Kończąc wystąpienie, Prezes PZD zwrócił uwagę, że praca instruktora ds. ogrodniczych jest wyjątkowo wartościowa - to dzięki działaniom m.in. instruktorów ogrody stają się piękniejsze, lepiej funkcjonujące i coraz bardziej istotne dla społeczeństwa.

Następnie przyszedł czas na wystąpienia instruktorów ds. ogrodniczych z Okręgów, którzy przedstawili wyniki działań oświatowych realizowanych w 2025 r. Była to również okazja do podzielenia się sukcesami oraz wyzwaniami związanymi z prowadzeniem działalności oświatowej w minionym sezonie. Głos zabrali m.in. instruktorzy z Okręgów: Łódzkiego, Podlaskiego, Śląskiego, w Szczecinie, w Lublinie, w Poznaniu, w Krakowie, w Opolu.

Naradę podsumował i zakończył przewodniczący Komisji ds. oświaty i konkursów Edward Galus. 

Ewelina Skarzyńska

starszy instruktor ds. ogrodniczych JK PZD